Jest taki twór ekonomiczny, który nosi nazwę Produkt Krajowy Brutto...
Jest to system liczenia wartości produkcji na określonym terenie - i tutaj za jednostkę przyjmuje się obszar jednego państwa. Pozostaje też zastanowić się - jak liczyć ten produkt wyrażony w wartości pieniężnej, bo nie jest to zadanie łatwe.
Przykład trudny do analizy - w Europie - teraz zjednoczonej - podjęto zadanie wyrównania szans. Jak to rozumieć, nie wiem, ale to, co należy na ten temat wiedzieć, mnie nie przekonuje.
Zadanie polega na obliczeniu wartości dóbr wytworzonych w określonym czasie na określonym terenie - czyli cena zbytu mniej koszt wytworzenia... Jeżeli tak liczyć, to jeżeli jestem pracownikiem z wynagrodzeniem tych ustawowych dwóch tysięcy, to co ja za te pieniąde kupię po zapłaceniu podstawowych opłat...
Znaczy to, że ogromna grupa ludzi, która nie świadczy usług podstawowych, nie dostanie wynagrodzenia za swoją pracę, ta grupa będzie bezrobotna...
W czasie głębokiej "komuny", jeszcze przed rokiem 1990 część Polaków wyjechala "na zachód" i tam zaczęła sobie organizować nowe życie. Tu, w Polsce, wysoko ceniono sobie chyba francuskie czasopismo "BURDA", gdzie można było zobacyć fantastyczne wzory wyrobów dziewiarskich... W Polsce umiejętność szydełkowania czy robienia wyrobów dziewiarskich na drutach, ręcznie, była bardo popularna a wełna, szczególnie typu "mocher" była nad wyraz poszukiwana. Ale i Burda, i wełna, były trudno dostępne na naszym rynku. Nie było problemu tam, poza granicami Polski, ale tam z kolei praca ręczna była nazbyt droga, by ktoś decydował się robić te śliczne rzeczy ręcznie.
NIektóre panie z Polski podejmowały się wyzwania i dziergały z powierzonego surowca według wzorów dostarczonych zza granicy... a gość z Francji płacił za pracę... według stawek roboczogodziny w Polsce...
Owszem, on brał cenę produktu wykonanego ręcznie na rynku francuskim czy niemieckim, nie płacił polskim pracownikom wyższej stawki... i tak właśnie liczy się dzisiaj ten produkt krajowy... Jest to bardzo zafałszowany obraz rzeczywistości, bo zagraniczny inwestor płaci pracownikowi w Polsce według stawek najniższych, a sprzedaje według wartości rynkowej możliwej do uzyskania za granicą...
Produkt taki często nie jest ewidencjonowany w Polsce przy liczeniu PKB, bo nikt za tak niskie ceny tego nie sprzeda, a Polak w Polsce i tak nie kupi, bo za co ? Ale praca jest wykonana. Będzie widoczna w obrocie krajowym - gdzie taki pracownik zakupi wytworzony za bezcen produkt z Chin... bo na więcej go nie stać.
Pomijam tutaj szczególne sytuacje, kiedy polski pracownik dostaje pieniądze na poziomie dużo wyższym, niż ustawowe 3 tysiące brutto... bo takie są realia.
Czego jeszcze nie uwzględnia PKB ?
Otóż do PKB nie wlicza się produkcji nieewidencjonowanej... To znaczy, że jak kupię surowe mięso, to jego wartość jest liczona w cenie surowca. Jeżeli to mięso umielę, dodam korzennych przypraw i uwędzę - to otrzymam na swoje potrzeby wspaniałą kiełbasę myśliwską suszoną - na którą nie wydam ani grosza.
Przecież jest to produkt jak najbardziej wysokiej jakości, za który musiałby zapłacić co najmniej 40-60 zł/kg ...
Podobnie jest z pieczywem... Co prawda chleba nie piecze już prawie nikt we własnym domu, ale te wyroby cukiernicze... to chyba w każdej rodzinie robi się chociaż raz w miesiącu...
Tu warto zastanowić się nad legalizacją obrotu produktem możliwym do wytworzenia (produkcja lub usługi) - jak na przykład przetwory z owoców i warzyw z własnego ogródka - które przecież mogą poprawić warunki materialne wielu osób.... Mogą tu być różne usługi drobne i potrzebne zarazem - które są świadczone każdego dnia i to niekoniecznie odpłatnie, ale wprost z wzajemnej życzliwości...
Często mamy do czynienia z pracą wykonaną na rzecz innych osób w tak zwanym "wolontariacie"...
Jak już wspomniałem, produkt wytworzony na terenie Polski (na przykład ucieranie płatków róży) i dodawany do wyrobów cukierniczych na terenie innego kraju (pączki w polskich cukierniach w USA) uzyskuje ogromną różnicę wartości dodanej...
Polska to bardzo bogaty kraj, ale ludzie są biedni, są oni obdzierani z walorów wypoczynku (wydłużone dojazdy do miejsca zatrudnienia), nie są w stanie zapłacić za korzystanie z dóbr artystycznych z uwagi na brak środków na kupienie biletu do teatru, opery... a różnice w wysokości wynagrodzenia ze względów politycznych (wynagrodzenie członka rady nadzorczej w spółce Skarbu Państwa i wynagrodzenie szeregowego pracownika takiej spółki) czy też wydatki na zbrojenia nie przekładające się na przychód szarego obywatela...
Ile jeszcze dóbr i usług tutaj nie ująłem ? Czuwanie strażaka, który pełni dyżur z dnia na dzień w gotowości do wyjazdu, wynagrodzenie członka górniczej drużyny ratowniczej czy też pogotowia górskiego... praca urzędników administracji - która przecież nie wytwarza żadnego dobra poza wykonywaniem czynności administrowania...
Na pewno nie wlicza się tutaj wydatków z dochodu w Polsce, ale dokonanych przez właściciela kapitału zza granicy...
Produkt krajowy brutto może być najlepiej zdefiniowanym pojęciem ekonomicznym, ale czy rzeczywiście mówi on o rzeczywistym obrazie zasobności polskiego społeczeństwa ?
Przecież, jeżeli porównamy wydajność pracy tego samego dobra w Polsce i we Francji czy Wielkiej Brytanii albo w Niemczech - to będzie ona podobna w przeliczeniu na przykład produkcji sztuk na godzinę, podobna w ilości produktów zaniżonej jakości - ale jakże inna w przeliczeniu na wartość wynagrodzenia za określony czas pracy...
Tu widać wyraźnie, że praca w Polsce daje wynagrodzenie około 1/4 wynagrodzenia za taką samą pracę w innych krajach, podatki są takie same, ale wartość nabywcza już jest różna... i to bardzo, kwota wolna od podatku jest już bardzo różna i w Polsce liczy się minimalna płaca pracownika podczas, gdy poza granicami Polski liczy się poziom wynagrodzenia przypadający na jednego członka rodziny osoby pracującej... a tego PKB już nie mówi...
